فاجعه
شیوع ویروس کرونا پیش از هر چیز یک فاجعه انسانی است که زندگی میلیونها نفر در سراسر زمین را تحت تاثیر قرار داده است. این ویروس همچنین تاثیر فزایندهای بر اقتصاد جهانی دارد. شرکت مکنزی با هدف ارایه چشمانداز به رهبران مشاغل در مورد وضعیت در حال تحول و پیامدهای شیوع ویروس کرونا بر کسب و کارها گزارشی تهیه کرده است. گزارش هر چند روز یک بار با با توجه به آمارها و وضعیت کشورهای درگیر به روزرسانی میشود.
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، ویروس کرونا در تمام نقاط جهان منتشر خواهد شد. برخی کشورها با قرنطینه و برخی دیگر با کنترل تدریجی در حال مقابله با شیوع این ویروس هستند. اما واضح است که کنترل اولیه ناموفق منجر به از پا افتادن سیستم بهداشتی میشود؛ ظرفیت بیمارستانها پر میشود و این ماجرا تاثیر بدی بر روحیه پزشکان، پرستاران و کارمندان مراقبتهای بهداشتی دارد.
در چنین وضعیتی در مناطقی که قرنطینه شدهاند بسیاری از سازمانها و ادارات دولتی و کسب و کارها تعطیل شدهاند. در مناطق دیگر نیز کارفرمایان برای محدود کردن سفرهای درون شهری، سیاست کار از خانه را اجرا کردهاند. چنین وضعیتی در حالی که هنوز درمانی برای بیماران مبتلا به این ویروس پیدا نشده و شیوع ادامه دارد باعث نگرانی مردم در تمام کشورها شده است. احتمال داده میشود با گرم شدن هوا از سرعت شیوع این ویروس کاسته شود، اما دوباره با فرا رسیدن پاییز ممکن است مردم چنین وضعیتی را دوباره تجربه کنند. ضمن اینکه یک نیم کره زمین در حال حرکت به سمت روزهای گرم است، نیم کره دیگر زمین به سمت روزهای سرد میرود و این ویروس همچنان به حیات خود ادامه میدهد.
رکود
مصرفکنندگان در خانه میمانند، درآمد و شغل خود را از دست میدهند؛ قرنطینه. قرنطینه، محدودیت سفر و کار از راه دور همه جای دنیا باعث کاهش شدید هزینههای مصرف کنندگان تا پایان دومین فصل سال ۲۰۲۰ و ایجاد رکود اقتصادی خواهد شد. هر چند پیشبینی میشود شیوع ویروس کرونا در اواخر فصل دوم سال ۲۰۲۰ کنترل شود اما ضربه اقتصادی ناشی از این شیوع میتواند رکود را تا پایان فصل سوم ۲۰۲۰ طولانی کند. ورشکستگیها افزایش پیدا میکند، بیکاری زیاد میشود و فشار قابل توجهی بر سیستم بانکی و مالی وارد خواهد شد. این بحران تولید ناخالص جهانی را کاهش خواهد داد.
باید از افراد و مشاغلی که از این بحران متاثر شدهاند حمایت کرد و آماده روبهرو شدن با شوک اقتصادی ۸ تا ۱۳ درصدی را داشت.
خطر
به نظر میآید بحرانی که ویروس کرونا برای اقتصاد جهانی به وجود میآورد بی شباهت به بحران سالهای ۲۰۰۸ و ۹ نباشد. آنچه در این میان خطرناک است، خوشبینی درباره بازگشت تقاضاست، به خصوص برای شرکتهایی که سرمایه درگردش یا کمبود نقدینگی دارند و به سمت ورشکستگی میروند. رکود طولانی مدت بیشترین آسیب را به اقتصاد کشورها وارد خواهد کرد.
داستانی نامعلوم
شیوع کرونا در سراسر دنیا داستانی با پایانی نامشخص است. آنچه روشن است این است که تاثیرات بسیار غمانگیزی برای انسانها دارد چه از نظر اجتماعی چه از نظر اقتصادی. بدیهی است که چالشهای زنجیره تامین برای بسیاری از کشورها آغاز خواهد شد که نتیجه قطه تولید در کارخانههاست. قطع تولید کارخانههای چینی در فصل اول سال ۲۰۲۰ بسیاری نیز کلید اولین چالشها را خواهد زد.
کسب و کارها با درجات مختلفی تحت تاثیر انتشار ویروس کرونا قرار خواهند گرفت. برای مثال صنعت حمل و نقل هوایی، گردشگری و هتلداری تقاضای خود را از دست دادهاند. مردم هزینههای خود را کاهش میدهند. برخی از کالاهای مصرفی با افت تقاضا مواجه شدهاند. اما در نهایت با گذشت زمان و از بین رفتن ترس مردم، تقاضا بازخواهد گشت.
توصیه
کسب و کارها باید از کارکنان خود محافظت کنند. به همین دلیل باید به فکر در پیش گرفتن دستورالعملهای بلند مدت و تازهای برای کار کردن کارمندانشان از دور یا در محل کار باشند. برای محافظت از کارکنان باید تمام موارد بهداشتی و ایمنی مورد توجه قرار گیرد.
در کنار توجهات بهداشتی و ایمنی باید در محل کار گروههایی تشکیل شود تا بر روی شیوع ویروس، تاثیری که بر سلامت روان کارکنان میگذارد، تست استرس مالی، ایجاد برنامه اضطراری برای مواقع ضروری، نظارت بر زنجیره تامین و پاسخ سریع به بحران، پاسخ مناسب به شوکهای بازار و افت تقاضا و در نهایت هماهنگی و ارتباط با دیگر حوزههای اجرایی تمرکز کند.
پس از اینها بیش از هر چیزی هر رهبری باید بداند چقدر نقدینگی دارد تا بتواند با پیشبینی افت درآمد و میزان هزینه از بحران مالی عبور کند. از سوی دیگر شناسایی هزینهها برای کاهش دادنشان در چنین موقعیتی ضروری است.
همچنین باید روی زنجیره تامین تمرکز شود و این یکی از مهمترین کارهایی است که شرکتها باید به آن توجه کنند.
فراموش نکنید راه ارتباطی خود با مشتریانتان را حفظ کنید تا با تحلیل رفتار آنها بتوانید پیشبینیهای خوبی برای گام برداشتن داشته باشید. همچنین با کارهای کوچکی مانند برداشتن جریمهها یا تخفیفها میتوانید آنها را نگه دارید.
با شناسایی تقاضا در زمان فعلی به صورت حمایتی رفتار کنید و تولید و فعالیت خود را تعریف کنید.
توصیههای جهانی
در حال حاضر هزاران پزشک و پرستار، قهرمانانه با این ویروس میجنگند و زندگی خود را در معرض خطر قرار میدهند. به نظر میرسد دوره شیوع این ویروس در هر کشوری بین ۲ تا ۳ ماه است. اقدامات و پاسخهای عمومی به این ویروس هر چند در ابتدا موفقیت آمیز به نظر میرسد اما کافی نیست و باید فاصله اجتماعی در کشورها تا چند ماه ادامه پیدا کند. آنچه باعث میشود زمان رسیدن به زندگی عادی را کوتاه کنیم، رفتار امروز مردم و دولتهاست. باید به ایمن کردن زندگی بیش از هر چیز توجه کرد: ویروس را در سریعترین زمان شناسایی و سرکوب کرد، ظرفیت درمان را گسترش داد و دارو و واکسن را پیدا کرد. همچنین باید از افراد و مشاغلی که از این بحران متاثر شدهاند حمایت کرد و آماده روبهرو شدن با شوک اقتصادی ۸ تا ۱۳ درصدی را داشت.
سناریوهای مکنزی
شرکت مکنزی در تحقیقات خود چند سناریو برای وضعیت اقتصاد جهانی طراحی کرده است که دو سناریو را تشریح کرده است. یک سناریو این است: در صورتی که ویروس موجود و بهبودی آرام آرام در جریان باشد و کشورها بتوانند بین ۲ تا ۳ ماه ویرس را کنترل کنند با توجه به بحران بانکی وآسیبهای اقتصادی، تولید ناخالص در جهان ۴٫۹ و رشد تولید ناخالص جهانی با ۱٫۵ درصد کاهش روبهرو خواهد بود. در چنین شرایطی به نظر میرسد زمان بازگشت به دوره پیش از بحران کرونا پایان سال ۲۰۲۰ باشد.
سناریوی دوم این است: در صورتی که ویروس موجود و رشد آن به صورت بلند مدت و آهسته اتفاق بیفتد و حفظ فاصله اجتماعی چندین ماه به طول بیانجامد رشد تولید ناخالص در سال ۲۰۲۰ با ۴٫۷ درصد کاهش همراه خواهد بود و زمان بازگشت به وضعیت پیش از بحران فصل سوم سال ۲۰۲۲ تخمین زده میشود.
حال ِ صنایع
در حال حاضر سرمایهگذاری در بازار به شکل قابل توجهی کاهش یافته و برخی کسب و کارها به حدی آسیب دیدهاند که ممکن است تا سال ۲۰۲۱ امکان شروع مجدد نداشته باشند. این بخش ها عبارتند از:
هوا و فضا
بخش هوافضا و دفاع که ممکن است فصل سوم یا چهارم سال ۲۰۲۱ دوباره شروع به فعالیت جدی کنند.
با این شوک سفارش هواپیما خواهد کاهش خواهد داشت. همچنین بحران کرونا تاثیر زیادی بر خدمات پس از فروش خواهد داشت و دلیلش پایین آمدن ساعت پرواز هواپیما و محدودیتهای نقدی اپراتورهاست. پیشبینی میشود این صنعت به صورت متوسط با ۴۷ درصد کاهش ارزش سهام مواجه شود.
شرکتهای هواپیمایی
مکنزی میگوید بحران کرونا ۵ تا ۶ برابر بیش از حادثه ۱۱ سپتامبر بر تقاضای پرواز تاثیر گذاشته است. از سوی دیگر با توجه به اینکه نیمکره شمالی تابستان است و اوج سفر کشورهایی که قرنطینه شدهاند، این شرکتها آسیب جدی خواهند دید. پیشبینی میشود سرعت بازیابی سفرهای داخلی بیشتر از سفرهای بینالمللی باشد. زمان بازیابی برای شرکتهای هواپیمایی فصل دوم سال ۲۰۲۱ تخمین زده شده است. همچنین پیشبینی میشود سهام شرکتهای این حوزه تا ۵۱ درصد کاهش داشته باشد.
صنعت بیمه
احتمالا فعالان صنعت بیمه با کاهش ۳۸ درصدی سهام در فصل آخر سال ۲۰۲۰ مینوانند خود را بازیابی کنند.
صنعت نفت و گاز
پیشبینی میشود این صنعت فصل سوم سال ۲۰۲۰ میتواند خود را بازیابی کند و البته سهام شرکتهای فعال در این حوزه با کاهش ۴۸ درصدی مواجه خواهند بود.
صنعت اتومبیل
در شرایط فعلی با توجه به کاهش فروش و نیز ایجاد اختلال در تولید پیشبینی میشود صنعت اتومبیل در فصل سوم سال ۲۰۲۰ قادر به بازیابی وضعیت خود خواهد بود که این بازیابی با کاهش ۳۵ درصدی ارزش سهام همراه است.
بخش پوشاک، مد و کالاهای لوکس
با اینکه در حال حاضر هزینههای عمومی کاهش یافته و مصرف و صادرات نیز به صورت چشمگیری کم شده است اما این بخش میتواند به سرعت به وضعیت سابقش بازگردد: فصل دوم ۲۰۲۰٫ پیش بینی میشود ارزش سهام فعالان این حوزه با کاهش ۳۶ درصدی روبهرو شود.
منبع: Journo Review